Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn Thành phố Hà Nội đã xây dựng Hệ thống truy xuất nguồn gốc nông, lâm, thủy sản thực phẩm tại địa chỉ: hn.check.net.vn. Mục tiêu của việc triển khai tem truy xuất là tăng cường tính minh bạch và đảm bảo chất lượng của thực phẩm. Điều này đồng nghĩa với việc cung cấp thông tin chi tiết về nguồn gốc, quá trình sản xuất, phương pháp chăn nuôi, thu hoạch, chế biến, thông tin về nhà sản xuất và nhà cung cấp. Người tiêu dùng có thể quét mã QR Code trên tem bằng ứng dụng di động hoặc truy cập trang web để tra cứu thông tin liên quan.

Vài năm trở lại đây mô hình HTX sản xuất an toàn được nhân rộng tại nhiều địa phương...nhiều mặt hàng an toàn có mặt trên thị trường, đến tay với người tiêu dùng... bên cạnh những thuận lợi thì cũng có những khó khăn...

Để tìm hiểu những thuận lợi và khóa khăn trên phóng viên đã có cuộc trao đổi với ông Đào Việt Dũng Giám đốc - Hợp tác xã Việt Doanh, tại huyện Mê Linh, TP. Hà Nội đã chú trọng áp dụng các quy trình sản xuất, nuôi trồng tiến bộ tạo ra những nông sản chất lượng, an toàn. Sản phẩm nổi bật nhất của HTX này là ổi sản xuất theo tiêu chuẩn VietGap. Nhưng để tiếp cận được thị trường, chứng thực được sản phẩm tốt hơn các nông sản đại trà khác là điều khiến ban lãnh đạo HTX Việt Doanh trăn trở.

Với quyết tâm chứng minh hàng "chính hãng", góp phần bảo vệ danh tiếng cho sản phẩm, ông Đào Việt Dũng, Giám đốc HTX Việt Doanh đã chủ động liên hệ với Sở Nông nghiệp & Phát triển nông thôn Hà Nội và các cơ quan liên quan để triển khai gắn mã tem truy xuất nguồn gốc cho sản phẩm chất lượng.

Hình ảnh, giá cả, nơi sản xuất, thông tin về các giai đoạn xuống giống, chăm bón, thời điểm cung ứng sản phẩm ra thị trường… đều được hiển thị khi check mã Code trên tem truy xuất nguồn gốc. Ông Đào Việt Dũng cho biết: “Sở Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn đã có nhiều cuộc tập huấn phổ biến cho lãnh đạo các HTX phải tham gia vào chuỗi sản phẩm nông nghiệp an toàn và thực hiện quy trình sản xuất chất lượng cao. Khi sản phẩm của HTX đã đạt tiêu chuẩn thì chúng tôi được hỗ trợ thực hiện thủ tục, giấy tờ cấp chứng chỉ VietGap, tem truy xuất nguồn. Từ khi sản phẩm được dán tem truy xuất nguồn gốc thì đã có nhiều đơn vị phân phối đến mua hàng, đặc biệt là các cửa hàng bán thực phẩm sạch”.

Tem truy xuất nguồn gốc như là kênh thông tin để các siêu thị, cửa hàng tiêu thụ thực phẩm sạch tìm hiểu về sản phẩm để đưa ra quyết định có nên nhập hàng hay không.

Khaả sát của phóng viên tại một Cửa hàng Thực phẩm an toàn tổng hợp nằm trong khu chợ Hà Đông, Hà Nội là một trong những cơ sở cung cứng thực phẩm sạch theo chuỗi. Các sản phẩm ở đây có giá cao hơn ngoài chợ khoảng 15%, tuy nhiên, cửa hàng vẫn đông khách vì tất cả sản phẩm đều có nguồn gốc, xuất xứ rõ ràng.

Chia sẻ với phóng viên, Chị Đỗ Minh Phương khách hàng thường xuyên mua sắm tại cửa hàng này cho biết, khi mua các sản phẩm tại đấy chị cảm thấy yên tâm khi nhìn thấy những chiếc tem truy xuất được dán ngay trên sản phẩm: “Chất lượng sản phẩm phải được đặt lên hàng đầu, tuy là hơi đắt tý nhưng vẫn chấp nhận được. Còn mua ngoài chợ thì không thể biết chất lượng ở mức nào” - chị Phương chia sẻ.

Dưới góc độ là người phân phối thực phẩm, anh Nguyễn Công Tiền, chủ Cửa hàng Thực phẩm an toàn tổng hợp nhận thấy: “Người tiêu dùng ngày càng có xu hướng tìm đến các sơ sở cung ứng thực phẩm sạch. Vì thế, những chiếc tem truy xuất nguồn gốc như một loại “chứng minh thư” về chất lượng sản phẩm, củng cố niềm tin của người tiêu dùng.  Điều này cũng giúp cho việc kinh doanh của cửa hàng diễn ra thuận lợi hơn”.

Việc dán tem truy xuất nguồn gốc đang được đẩy mạnh trong ngành thực phẩm. Bởi vì điều này mang lại nhiều lợi ích đối với người tiêu dùng, doanh nghiệp, góp phần đẩy lùi tệ nạn hàng giả một cách hiệu quả. Cụ thể:

Khi sử dụng tem truy xuất, người tiêu dùng sẽ bảo vệ được quyền lợi, sức khỏe cũng như tài chính của mình. Bởi người tiêu dùng có thể xác thực mọi thông tin về sản phẩm chỉ với 1 thao tác quét mã QR, từ đó sẽ mua được sản phẩm chính hãng và chất lượng nhất. Đồng thời, họ sẽ loại bỏ được những nỗi lo về hàng giả, hàng nhái hoặc hàng kém chất lượng. Chưa kể những thông tin do tem cung cấp sẽ giúp người dùng dễ dàng hơn trong quá trình sử dụng sản phẩm. Người tiêu dùng tin tưởng vào doanh nghiệp và an tâm sử dụng sản phẩm của doanh nghiệp.

Đối với doanh nghiệp, tem truy xuất nguồn gốc sẽ góp phần gia tăng thương hiệu, giúp doanh nghiệp tạo được niềm tin đến khách hàng nhiều hơn; Hạn chế và bài trừ hàng giả, hàng kém chất lượng và hàng không rõ nguồn gốc, bảo vệ thương hiệu, giúp khẳng định vị thế của doanh nghiệp trên thị trường; Quản lý được sản phẩm của mình và chất lượng sản phẩm một cách tốt hơn; Chia sẻ được dữ liệu thời gian cho các nhà nhập khẩu hoặc đối tác thu mua, giúp họ yên tâm hơn khi lựa chọn sản phẩm; Nâng cao tính cạnh tranh cho sản phẩm và thương hiệu.

Không chỉ với doanh nghiệp và người tiêu dùng, tem truy xuất nguồn gốc còn mang lại lợi ích đối với nhà nước và xã hội: Bài trừ hàng giả, hàng nhái, bảo vệ quyền lợi của doanh nghiệp và người tiêu dùng. Khi có phát sinh về vệ sinh an toàn thực phẩm, hàng giả, hàng nhái đơn vị quản lý sẽ dễ dàng hơn trong việc truy xuất đơn vị gây ra sự cố. Hỗ trợ nhà nước, cơ quan chính quyền trong quá trình quản lý những sản phẩm do các doanh nghiệp cung cấp.

Tuy nhiên, để triển khai tem truy xuất nguồn gốc thực phẩm hữu cơ hiệu quả, cần có sự phối hợp giữa các bên liên quan, các tổ chức quản lý và giám sát, các nhà sản xuất và người tiêu dùng. Cần đảm bảo tính nhất quán và tuân thủ các tiêu chuẩn và quy định liên quan đến tem truy xuất nguồn gốc thực phẩm.

Theo các chuyên gia, thời gian tới, để đẩy mạnh truy xuất nguồn gốc nông sản thực phẩm, cần tập hợp, khuyến khích nông dân nhỏ lẻ gia nhập các tổ hợp tác hay hợp tác xã; liên kết sản xuất tập thể nhiều hơn nữa để dễ dàng thực hiện áp dụng cách trồng trọt khoa học, an toàn... đáp ứng được yêu cầu nguyên liệu của doanh nghiệp. Như vậy, việc triển khai tem truy xuất nguồn gốc sẽ đồng bộ hơn. Tất nhiên, bản thân các đơn vị, cơ sở sản xuất cũng cần chủ động thực hiện gắn “chứng minh thư” cho sản phẩm để nâng sức cạnh tranh trên thị trường./.